1. Metodologia przygotowania środowiska do automatycznych testów funkcjonalnych w Selenium dla polskich aplikacji webowych
a) Analiza wymagań technicznych i funkcjonalnych aplikacji webowych na rynku polskim
Podstawowym krokiem jest szczegółowa analiza dokumentacji funkcjonalnej i technicznej aplikacji, z naciskiem na elementy specyficzne dla rynku polskiego. Obejmuje to identyfikację kluczowych komponentów UI, obsługę polskich znaków diakrytycznych, walidacje lokalnych formatów danych (np. PESEL, NIP, REGON), oraz specyfikę komunikatów błędów i wiadomości systemowych. Przykład: dla systemów obsługujących podatki, niezbędne jest sprawdzenie poprawności walidacji numerów PESEL w różnych scenariuszach – od poprawnych, przez błędne, aż po niepełne dane.
b) Dobór odpowiednich wersji narzędzi i bibliotek Selenium, uwzględniając specyfikę języka i lokalizacji
Wybór wersji Selenium WebDriver i powiązanych bibliotek musi uwzględniać kompatybilność z przeglądarkami używanymi w Polsce oraz ich wersjami (np. Chrome, Firefox, Edge). Zaleca się korzystanie z najnowszych wersji, które obsługują lokalizację regionalną i poprawki błędów związanych z kodowaniem znaków. Przy tym warto zainstalować odpowiednie pakiety językowe i regionalne dla przeglądarek, np. ChromeDriver z ustawieniami regionalnymi: --lang=pl-PL. Użycie bibliotek takich jak Selenium 4 z obsługą WebDriver BiDi pozwala na precyzyjne sterowanie zachowaniem elementów w wersjach językowych.
c) Konfiguracja systemu operacyjnego i środowiska programistycznego (np. Java, Python, C#) z naciskiem na polskie ustawienia regionalne i kodowania
Kluczowe jest ustawienie lokalizacji systemu na pl-PL oraz konfiguracja kodowania znaków na UTF-8. W przypadku Javy, konieczne jest dodanie parametrów JVM: -Dfile.encoding=UTF-8. Dla Pythona – ustawienie zmiennej środowiskowej PYTHONIOENCODING=UTF-8. W C# warto zadbać, aby Encoding w kodzie był ustawiony na Encoding.UTF8. To zapewni poprawną obsługę polskich znaków w testach, szczególnie przy walidacji treści i logach.
d) Tworzenie schematu architektury testów: od jednostek testowych do integracji z CI/CD
Architektura powinna obejmować warstwę testów jednostkowych (np. testy funkcji walidacji danych), warstwę testów integracyjnych (np. sprawdzających poprawność komunikacji z API lokalnych usług), oraz testy end-to-end realizowane w Selenium. Wszystko musi być zintegrowane z systemem CI/CD, np. Jenkins lub GitLab CI, z konfiguracją pipeline, która obsługuje różne wersje językowe i regionalne. Kluczowe jest zastosowanie frameworków takich jak TestNG lub Jest z modułem parallelizacji, co pozwala na równoległe uruchamianie testów w różnych środowiskach.
e) Przygotowanie repozytorium i struktury katalogów dla projektów testowych
Dobrze zorganizowana struktura powinna zawierać katalogi np.: src/test/java lub tests/, z osobnymi folderami na scenariusze, dane testowe, konfiguracje oraz raporty. Zaleca się stosowanie konwencji nazewnictwa, która odzwierciedla funkcjonalność (np. RejestracjaPolskaTest). Dla danych testowych warto wykorzystać pliki JSON lub CSV, które obsługują warianty regionalne i językowe. Automatyzacja wersjonowania powinna być realizowana przez system kontroli wersji, np. Git.
2. Projektowanie i tworzenie scenariuszy testowych w kontekście polskojęzycznych aplikacji webowych
a) Analiza specyfiki interfejsu użytkownika i treści w języku polskim na potrzeby testów (np. obsługa polskich znaków, walidacje)
Podczas projektowania scenariuszy konieczne jest dokładne zbadanie struktury DOM, zwłaszcza elementów zawierających tekst w języku polskim. Zaleca się stosowanie technik lokalizacji opartych na XPath lub CSS Selectors, które uwzględniają teksty zawierające polskie znaki. Przykład: //button[contains(text(), 'Zaloguj się')]. Warto korzystać z narzędzi typu Chrome DevTools, aby dokładnie zidentyfikować atrybuty i unikalne identyfikatory dla elementów w wersji polskiej.
b) Tworzenie modeli danych i elementów DOM specyficznych dla polskich wersji stron internetowych
Model danych musi odzwierciedlać regionalne formaty, np. daty, numery telefonów, kwoty pieniężne z separatorem , lub . Dla elementów DOM szczególnie ważne jest, aby identyfikatory i klasy CSS były stabilne i unikalne, co często wymaga analizy kodu źródłowego i współpracy z zespołem frontendowym. Do obsługi dynamicznych treści w języku polskim można zastosować techniki czekania typu Explicit Wait z wyrażeniami XPath uwzględniającymi teksty w języku polskim.
c) Pisanie testów z uwzględnieniem lokalnych formatek danych, walidacji i komunikatów błędów
Testy muszą obejmować sprawdzanie poprawności walidacji dla lokalnych formatów: np. poprawne i niepoprawne numery PESEL, NIP, czy REGON. Należy tworzyć zestawy danych testowych odzwierciedlające rzeczywiste przypadki, np. PESEL: 44051401359 (poprawny), PESEL: 12345678901 (niepoprawny). Komunikaty błędów w aplikacji w języku polskim są kluczowe dla określenia, czy walidacja działa zgodnie z oczekiwaniami. Testy muszą również obsługiwać sytuacje, gdy komunikaty są wyświetlane w różnych formatach lub po kliknięciu przycisku sprawdź.
d) Użycie technik data-driven do obsługi różnych wariantów polskich treści i ustawień regionalnych
W celu zwiększenia elastyczności i skalowalności testów, należy korzystać z technik data-driven. Przykład: pliki CSV zawierające różne kombinacje danych, które pokrywają zakres polskich formatów. W języku Java można to zrealizować poprzez bibliotekę TestNG DataProvider, a w Pythonie – przy pomocy biblioteki pytest i parametrów. W ten sposób można testować różne ustawienia regionalne, np. daty w formacie dd.MM. yyyy vs MM/dd/yyyy, bez duplikowania kodu testowego.
3. Automatyzacja testów w Selenium – krok po kroku od implementacji do uruchomienia
a) Konfiguracja środowiska testowego – instalacja i ustawienia WebDriverów dla najpopularniejszych przeglądarek (Chrome, Firefox, Edge) z obsługą polskich ustawień regionalnych
Pierwszym krokiem jest pobranie odpowiednich wersji WebDriverów, np. ChromeDriver, GeckoDriver, i EdgeDriver, dopasowanych do wersji przeglądarek zainstalowanych na systemie. Należy skonfigurować parametry uruchomieniowe, takie jak --lang=pl-PL dla Chrome, co zapewni, że strona i komunikaty będą w języku polskim. Przykład konfiguracji dla Chrome w Java:
ChromeOptions options = new ChromeOptions();
options.addArguments("--lang=pl-PL");
WebDriver driver = new ChromeDriver(options);Ważne jest, aby testy uruchamiały się na środowiskach z ustawionym językiem polskim, co minimalizuje problemy z lokalizacją treści i elementów interfejsu.
b) Implementacja podstawowych funkcji w języku programowania (np. Java, Python) – obsługa lokalizacji, wejście na stronę, interakcje z elementami w języku polskim
Kluczowe jest przygotowanie funkcji, które będą obsługiwały lokalizację, np. ustawienie języka na pl-PL na stronie lub w sesji. Dla Java można wykorzystać:
driver.get("https://adres-strony.pl");
WebElement languageDropdown = driver.findElement(By.id("language"));
Select selectLanguage = new Select(languageDropdown);
selectLanguage.selectByValue("pl");Interakcje z elementami w języku polskim, takimi jak przyciski, formularze czy komunikaty, muszą uwzględniać ich teksty lub atrybuty. Np. kliknięcie przycisku “Zaloguj się”:
driver.findElement(By.xpath("//button[contains(text(), 'Zaloguj się')]")).click();c) Tworzenie funkcji do obsługi wyjątków, błędów i czekania na elementy z uwzględnieniem specyfiki lokalnej wersji strony
Przy pracy z polskimi treściami ważne jest zastosowanie zaawansowanych technik czekania, np. Explicit Waits z wyrażeniami XPath zawierającymi teksty w języku polskim, co minimalizuje ryzyko błędów z powodu dynamicznych elementów lub opóźnień. Przykład w Java:
WebDriverWait wait = new WebDriverWait(driver, Duration.ofSeconds(10));
WebElement komunikat = wait.until(ExpectedConditions.visibilityOfElementLocated(
By.xpath("//div[contains(text(), 'Pomyślnie zalogowano')]")));Obsługa wyjątków powinna obejmować specjalne przypadki związane z kodowaniem znaków, np. niepoprawne wyświetlanie polskich znaków, co można wykrywać analizując zawartość logów lub raportów testowych.
d) Integracja testów z narzędziami CI/CD (np. Jenkins, GitLab CI) – automatyzacja uruchomienia i raportowania wyników
Konfiguracja pipeline powinna obejmować automatyczne pobieranie środowiska, ustawienie języka regionalnego na pl-PL, uruchomienie testów i generowanie raportów. Na przykład, w Jenkinsie można użyć skryptów bash lub PowerShell, które ustawiają zmienne środowiskowe, instalują WebDriver i uruchamiają testy za pomocą frameworka Maven lub Gradle. Raporty, np. w formacie HTML lub Allure, muszą zawierać szczegółowe informacje o treści w języku polskim, umożliwiając szybkie zidentyfikowanie błędów.